Eurogroep akkoord met Letse euro, maar Letten nog sceptisch

Het is officieel, per 1 januari 2014 krijgt Letland de euro en neemt het land afscheid van de eigen lat (waarde: 1,42 euro). Vandaag stemden de ministers van Financiën van de eurozone in met de toetreding van het Baltische land. De Letse minister van Financiën Andris Vilks noemde de stap van ‘grote symbolische waarde’. ‘We voltooien onze integratie in de kern van Europa.’

Letland treedt toe tot een gezelschap waarvan de samenhang de laatste jaren meerdere keren betwist is. Nog niet lang geleden werd hardop gespeculeerd over een Grexit, een Griekse exit uit de euro. Met honderden miljarden noodhulp werd uiteenvallen voorkomen. De meeste eurolanden worstelen met tegenvallende groei en stijgende werkloosheid. Maar de Letten verwelkomen echter de overstap naar de getergde munt.
De Baltische staat hoopt dat de munt de deur openzet naar buitenlandse investeringen en ontwikkeling. De Letse premier Valdis Dombrovskis onderstreepte een praktisch argument voor de gemeenschappelijke munt: 70 procent van Letlands handel gebeurt in euro’s, de overstap scheelt wisselkosten.
Letland wordt de op twee na kleinste economie van de eurozone, alleen Cyprus en Malta zijn kleiner. Het binnenlands product van het land is ruim 22 miljard euro, daarmee gaat het 0,2 procent van de totale economie van de eurozone uitmaken. Kleine leden kunnen echter een grote rol spelen in de eurozone. Toen in maart de Cypriotische banken dreigden om te vallen, was hoog crisisberaad nodig in de Eurogroep.
Alle criteria De Europese Commissie voorziet echter geen problemen met het aanstaande nieuwe lid. Een maand geleden stelde de commissie in een advies dat Letland aan alle criteria voor toetreding voldoet. Het begrotingstekort van het land is met 1,2 procent van het binnenlands product ver onder de Brusselse bovengrens van 3 procent. Ook met een staatsschuld van 43 procent staat het land er beter voor dan het gemiddelde van de eurozone (ruim 95 procent).
Europees begrotingscommissaris Olli Rehn noemde het land een voorbeeld voor andere eurolanden. Letland heeft flink bezuinigd en hervormd om de crisis het hoofd te bieden. En met succes, het land heeft volgens Brusselse statistieken de snelst groeiende economie van de EU. Rehn prees de stap van Letland als een steun in de rug voor de euro. ‘Het bewijst eens te meer het ongelijk van al diegenen die het uiteenvallen van de eurozone voorspelden.’
Veel Letten hebben echter bedenkingen bij het nieuwe lidmaatschap. Peilingen suggereren dat minder dan de helft van de Letse bevolking de stap steunen. De Letse overheid gaat de scepsis bestrijden met een grote promotiecampagne. Premier Dombrovskis verwacht dat veel Letten zullen bijdraaien wanneer de nieuwe munt eenmaal in roulatie komt.

Milda De Letse euro’s krijgen de afbeelding van het Letse meisje Milda, symbool van de Letse natie. Haar gezicht stond ook afgebeeld op de Letse munt in de jaren twintig en dertig, maar moest plaatsmaken toen het land onder Sovjet-regime kwam te vallen. Op de rand van de 2-euromunt komt de regel ‘God zegene Letland’ te staan.
Letland trad in 2004 toe tot de EU, net als buurlanden Estland en Litouwen. De Esten gingen de Letten echter voor en hebben sinds 2011 de euro. Nu ook Letland, als 18de land toetreedt tot de eurozone, wil Litouwen niet achterblijven. Vorige week meldde de Litouwse minister van Financiën dat het land op 1 januari 2015 zijn buren wil volgen en de litas wil inruilen voor de euro.