Zoeken naar:
Russische invloed op vaccinatiecampagne Letland: ‘Overheid kan weinig doen’

Bron: NOS NIEUWS

In Letland is nog geen 10 procent van de ruim 1,9 miljoen inwoners gevaccineerd tegen covid-19. De animo bij de Letten om zich te vaccineren is bijzonder laag. Deels uit angst voor AstraZeneca, maar vooral door een bombardement aan desinformatie uit Rusland, tot president Poetin aan toe.

AstraZeneca is op dit moment het enige vaccin dat op voorraad is in het land. Door de trombose-berichten over dat vaccin wil een deel van de bevolking zich niet laten prikken. Maar de invloed van Rusland speelt een nog grotere rol zegt correspondent Koen Verhelst, die in Riga woont.

“Een kwart van de bevolking spreekt Russisch als eerste taal en kijkt veel naar de Russischtalige media in Letland”, legt Verhelst uit, “en veel Letstaligen boven de 30 spreken Russisch als tweede of derde taal.”

Het Kremlin vindt het lastig te verkroppen dat de Baltische landen het goed doen.

Er worden op sites als Baltnews, waarvan bekend is dat het Kremlin daar achter zit maar ook via anonieme sociale media-accounts allerlei onwaarheden over de aanpak van het coronavirus verspreid in Letland. Lokale politici verspreiden de desinformatie verder op sociale media.

Een van hen is Aldis Gobzems, die zich in de rechts-populistische hoek begeeft in het parlement en corona-scepticus is. “Gobzems deelde het verhaal dat huisartsen geld krijgen als ze van iedere overleden patiënt covid-19 aanwijzen als doodsoorzaak”, zegt Verhelst.

President Poetin mengt zich bovendien in het geheel. “Die vertelde vorig jaar dat een vriend van hem in Letland was overleden aan corona door de ondermaatse zorg”, zegt Verhelst. “Niets van waar natuurlijk, maar door dit soort berichten heeft de traditionele nieuwsvoorziening het moeilijk.”

Dat Rusland moedwillig desinformatie verspreidt over het coronabeleid in Letland is onderdeel van een lange traditie. “Het Kremlin vindt het lastig te verkroppen dat de Baltische landen het goed doen. Ze zijn onderdeel van de EU, NAVO en eurozone, er heerst vrijheid en ook de levenstandaard is hoger dan in Rusland.”

Dat zou er in Rusland aantrekkelijk uit kunnen zien. “Ze proberen daarom die gunstige reputatie van Letland te ondermijnen”, zegt Verhelst. Deze strategie beperkt zich niet alleen tot Letland maar is ook bekend in de andere Baltische staten. Toch heeft Letland er het meest last van.

Dat blijkt ook uit de tegenvallende vaccinatiecijfers; Estland en Litouwen hebben inmiddels rond de 20 procent van de bevolking een eerste prik gegeven.

Volgens Verhelst kan de Letse overheid weinig aan de Russische lastercampagne doen. “Er is een programma op televisie dat de Theorie van de Leugen heet waar fake news wordt ontkracht, maar dat is in het het Lets, dus daar bereik je niet iedereen mee.”

Interesse moet omhoog

Ook laten politici zich voor de camera inenten en is er de campagne Twee miljoen redenen, verwijzend naar het aantal inwoners van het land. In een video vertellen bekende Letten waarom het goed is om een prik te gaan halen.

Of dit de bevolking overstag laat gaan, is de vraag. Dat moet blijken als er komende week ook Moderna en Pfizer-vaccins worden geleverd. Om het aantal vaccinaties op te voeren, heeft de overheid besloten om de vaccinatielocaties vanaf dit weekend open te stellen, voor iedereen die wil. “De capaciteit is er, maar de interesse moet nog omhoog.”

Baltische Staten: We zijn bang

“We zijn bang”, zeggen de Balten

woensdag 3 sep 2014, 09:12 (NOS.nl)

"Wij weten wat het is om onderdrukt te worden"

“Wij weten wat het is om onderdrukt te worden”Dennis Jarvis / Flickr.com / Creative Commons by-nc-sa

Door verslaggever Bert van Slooten

De Baltische staten zijn blij dat de Amerikaanse president Obama vandaag op bezoek komt, voorafgaand aan de NAVO-top. De Russen houden aan de andere kant van de grens de laatste tijd geregeld militaire oefeningen. De spanningen in Estland, Letland en Litouwen met een aanzienlijke Russische minderheid lopen op.

Angst

Iedereen die we aanspreken kijkt eerst schuw om zich heen. “Ik wil best praten over de Russen, maar ik moet zeker weten dat er geen Russen in de buurt zijn.” De serveerster in de havenstad Klaipeda is duidelijk. Ze heeft het niet zo op de oosterburen van haar land Litouwen.

Klaipeda was tot voor de onafhankelijkheid begin jaren 90 een verboden stad. Het was een van die steden aan de kust waar de Sovjets hun vloot hadden liggen. Nu liggen er een paar NAVO-schepen en vooral veel cruiseschepen die de toeristen en het geld komen brengen.

“We zijn bang”, zegt de serveerster. “We maken ons grote zorgen dat de Russen weer komen.” Ze is niet de enige met angst. Op reis door de Baltische staten valt op dat de inwoners van Estland, Letland en Litouwen niets moeten hebben van de voormalige bezetter.

De sporen in het land van bijna een halve eeuw overheersing zijn nog steeds zichtbaar. Flatgebouwen op het platteland doemen opeens op. Het zijn plekken waar de uit Rusland afkomstige werkers werden gehuisvest.

Naargeestig

In het oosten van Estland, de meest noordelijke Baltische staat, is een kleine segregatie aan de gang. Er zijn bijna complete Russische dorpen en plekken die vrijwel geheel Ests zijn. Als we vragen waar we het best boodschappen kunnen doen, krijgen we het advies om maar niet naar de winkels in bepaalde dorpen te gaan. “Daar zitten de Russen”, zeggen de bewoners.

Bij de winkels in de Russische dorpen hangt inderdaad een naargeestige sfeer. Er hangen veel jongeren met wodka rond. De werkloosheid is er hoog. De sympathie voor Poetin is hier groot. De Russisch sprekende Esten willen wel in discussie om uit te leggen dat Poetin het beste voor heeft met alle Russen.

De Esten, maar ook de Letten gaan die discussie liever uit de weg. Ze zijn trots op hun land, trots op hun bevrijding en trots dat ze op eigen kracht onder het juk van Moskou vandaan zijn gekomen. Ze willen het broze evenwicht niet onder druk zetten.

Oud-premiers

Bij een groot festival, een soort Lowlands van de Baltische staten, wordt het debat wel gevoerd door de politiek. Tijdens een discussie stellen oud-premiers van Estland hun landgenoten gerust. Ze stellen dat Poetin een monster creëert door te hameren op het zelfbeschikkingsrecht van alle Russen waar ook ter wereld.

Ze suggereren dat dit als een boemerang terugkomt en zal zorgen voor afscheidingsbewegingen in Rusland zelf. Het publiek klapt luid.

“Nooit meer”

Het bezoek van Obama voorafgaand aan de NAVO-top beschouwen de landen als de ultieme bevestiging dat ze niet in de steek worden gelaten. Een ondernemer legt uit dat hij het lot van zijn land vreest als Poetin de touwtjes in handen krijgt. “Als die gek zijn gang gaat, komt hij gewoon.” De naam van de Russische president noemt hij niet.

Het gaat juist weer de goede kant op met de economie in de drie landen. De crisis lijkt langzaam achter de horizon te verdwijnen. In Letland hebben ze sinds een half jaar de euro. Maar door de sancties kan dat prille herstel zomaar verdwijnen.

Toch zijn de Baltische staten overtuigd van het nut van sancties tegen Rusland. “Wij weten wat het is om onderdrukt te worden. Dat willen we nooit meer meemaken”.

F-16’s

Nederlandse F-16-vliegtuigen gaan de komende tijd surveilleren in het luchtruim. Ondertussen houden de Baltische staten zelf al oefeningen aan de grens met Rusland. We rijden toevallig door zo’n oefening heen. Met volle bepakking, geweer in de aanslag, rukken militairen op. Even verderop kruipen anderen langs de weg, liggend in een soort greppel. Als we afslaan zien we een goed gecamoufleerd militair basiskamp. Stoppen om wat te vragen is er niet bij, we moeten doorrijden.